Φόρμιο στον ήλιο και τη θάλασσα

Το φόρμιο (Phormium tenax) είναι ένα μεγάλο ποώδες φυτό χωρίς κορμό καθώς τα φύλλα του, όπως βλέπετε στις φωτογραφίες, ξεκινούν απ’ τη βάση του. Αυτά είναι μαλακά, μακρόστενα και δεν έχουν αγκάθια. 

Φόρμια θα βρούμε στα περισσότερα φυτώρια και κέντρα κήπου (φωτ. Δ.Α.)

Το «κοινό» φόρμιο έχει πράσινα φύλλα όμως υπάρχουν στην αγορά και ποικιλίες του με δίχρωμα κίτρινα και πράσινα (η Variegatum) και με κοκκινό-καφέ φύλλα (η Atropurpureum), οι οποίες διαφέρουν μεταξύ τους στην εμφάνιση. Οι απαιτήσεις τους απ' το κλίμα,το έδαφος κ.λπ. είναι οι ίδιες. 

΄Όποια ποικιλία και αν επιλέξουμε θα ευδοκιμήσει σε εδάφη με καλή στράγγιση και σε θέσεις προστατευμένες από τις παγωνιές και τους βοριάδες, ηλιόλουστες ή ημισκιερές. Η αντοχή του φόρμιου στο κρύο δεν είναι πολύ μεγάλη (αντέχει μέχρι τους -5 ή -6° C  όμως δεν έχει πρόβλημα με τη ζέστη. Επίσης δεν έχει πρόβλημα από την αλμύρα της θάλασσας. Στην πατρίδα του, τη Νέα Ζηλανδία, είναι φυτό της «πρώτης γραμμής» μπροστά στο κύμα δηλαδή. 

Μία μάλλον άτυχη επιλογή θέσης καθώς το φόρμιο είναι στριμωγμένο ανάμεσα στις τριανταφυλλιές (φωτ. Τ.Α.)

Απαιτήσεις και φροντίδες

Η αντοχή του στην ξηρασία είναι μέτρια. Άρα δεν μπορούμε να το αμελήσουμε, ειδικά το καλοκαίρι. Ποτίζουμε όποτε διαπιστώσουμε με την αφή ότι το χώμα έχει στεγνώσει. Όποιος θέλει λεπτομέρειες για το πότισμα μπορεί να τις βρει πατώντας, εδώ. 

Αν φυτευτεί στο έδαφος του κήπου μπορεί να φτάσει το 1-1,50 μ. σε ύψος με την ίδια διάμετρο. Σε γλάστρες ευδοκιμεί αλλά γίνεται μικρότερο. Σε ένα φυτοδοχείο το ιδανικό είναι να το φυτέψουμε μέσα σε μείγμα  από χώμα «εξωτερικού χώρου» με κοινό χώμα κήπου σε αναλογία 50:50. Η λίπανσή του δεν έχει κάτι το ιδιαίτερο. Στα φόρμια που είναι στο έδαφος δίνουμε πλήρες λίπασμα την άνοιξη και το φθινόπωρο. Για τη λίπανση των γλαστρικών δείτε πατώντας εδώ. 

Το μόνο κλάδεμα που θα χρειαστεί είναι η αφαίρεση των ξερών φύλλων και η καλύτερη στιγμή γι΄αυτό είναι την άνοιξη αφού περάσει ο κίνδυνος των παγετών. 

Τι το θέλουμε;

Το φόρμιο το καλλιεργούμε για το κόμψο φύλλωμά του καθώς τα άνθη του είναι μάλλον ασήμαντα. Μάλιστα μπορούμε και να τα κόβουμε με το που το εμφανίζονται για να μην  αποδυναμώνουν το φυτό. Όμως το φύλλωμα είναι άλλη συζήτηση. Όταν μάλιστα δέχεται τις ακτίνες του ήλιου από χαμηλά, το πρωί ή και το απόγευμα, είναι πολύ εντυπωσιακό. 

Χειμώνας μέσα σε θερμοκήπιο φυτωρίου σε περιοχή όπου οι παγωνιές δεν είναι κάτι ασυνήθιστο. (φωτ. Δ.Α.)

Τσίκας σε γλάστρα

Το τσίκας (Cycas revoluta) θα ευδοκιμήσει φυτεμένο σε γλάστρα κι ας μην φτάσει ποτέ τα 3 μ. ύψους που θα μπορούσε να αποκτήσει αν ήταν στο έδαφος. Έχει όμως μια «παραξενιά» που θα πρέπει να σεβαστούμε 

Τσίκας σε γλάστρα (φωτ. Τ.Α.)

Ο κανόνας υπαγορεύει ότι οι μεταφύτευσεις ενός φυτού από μια γλάστρα σε μεγαλύτερη πρέπει να γίνονται σταδιακά. Κάθε 2-3 χρόνια, άνοιξη ή φθινόπωρο κατά προτίμηση, βγάζουμε το Χ φυτό μας απ΄τη γλάστρα του και το βάζουμε στην αμέσως μεγαλύτερη. Το τσίκας μάλλον είναι η εξαίρεση του κανόνα: 

Δεν του αρέσουν οι μεταφυτεύσεις επειδή κατά τη διάρκειά τους κινδυνεύει να χάσει από τις ρίζες του, συγκεκριμένους μικροοργανισμούς που ζουν επάνω τους. Το όφελος από τη συμβίωση μικροοργανισμών και φυτού είναι αμοιβαίο. Συνεπώς, μια ζημιά στους μικροοργανισμούς σημαίνει ζημιά και για το φυτό. Η μεταφύτευση είναι μια δουλειά που θέλει πάρα πολύ προσοχή έτσι και αλλιώς, όμως ειδικά για το τσίκας θέλει ακόμη περισσότερη και γι΄αυτό θα μπορούσε κανείς να αποφασίσει να κάνει όσο το δυνατόν λίγοτερες μεταφυτεύσεις γίνεται χρησιμοποιώντας μεγάλες γλάστρες. 

Το άνθος ενός θηλυκού τσίκας, διακρίνονται οι σπόροι στο κέντρο του (φωτ. Δ.Α.) 

Το πότισμά του δεν έχει κάτι το ιδιαίτερο, ποτίζουμε όταν καταλάβουμε με την αφή ότι το χώμα είναι στεγνό. Η λίπανσή του δεν είναι κάτι που συμφέρει να αμελήσουμε μια και είναι απαιτητικό φυτό. Μάλιστα καλό είναι να διαλέξουμε κάποιο σκεύασμα που να περιέχει και ιχνοστοιχεία μια και τουλάχιστον με ένα απ' αυτά το τσίκας έχει ιδιαίτερη σχέση. Όπως πάντα, για τη λίπανση γλαστρικών φυτών επιλέγουμε είτε υδατοδιαλυτό λίπασμα υγρό ή σε σκόνη είτε κάποιο οργανικό. 

Το χώμα μέσα στο οποίο θα το φυτέψουμε θέλουμε να περιέχει θρεπτικά στοιχεία, να μην είναι βαρύ, και να στραγγίζει πολύ καλά. Το χώμα «εξωτερικού χώρου» που κυκλοφορεί στο εμπόριο είναι κατάλληλο αλλά μόνον κερδισμένοι θα βγούμε αν εμπλουτίσουμε κάθε σακί του με μια χούφτα ελαφρόπετρα. Εναλλακτικά μπορούμε να φτιάξουμε μείγμα από κοινό χώμα κήπου μαζί με λίγο φυλλόχωμα (ή χώμα για οξύφιλα φυτά). Στο μείγμα αυτό προσθέτουμε και 2-3 χούφτες ελαφρόπετρα (ανά 20 λίτρα χώματος) για καλή στράγγιση.

Το τσίκας θα τα πάει καλά σε ημισκιερές θέσεις. (Φωτ. Τ.Α.)

Διαβάστε για τις κίτρινες κηλίδες στα φύλλα του τσίκας εδώ. 

Παχύφυτα και Κάκτοι. Έκθεση και διαγωνισμός.