Πυκνοφυτεμένα πεύκα

Λένε, ότι είναι λάθος να βλέπεις το δέντρο και να χάνεις το δάσος. Για τα πεύκα στου Παπάγου ισχύει ακριβώς το αντίθετο: αν βλέπεις το δάσος, χάνεις το δέντρο.

Στην περιοχή αυτή υπάρχουν -ευτυχώς- πολλά αλσύλλια, ανάμεσα στις κατοικίες. Κατά κανόνα οι χώροι αυτοί είναι φυτεμένοι με πεύκα. Όταν τα βλέπεις από μακριά εντυπωσιάζεσαι απ' την καταπράσινη μάζα τους. Από κοντά όμως η εικόνα είναι απογοητευτική: δέντρα με κορμούς αδύνατους και ψηλούς, με λεπτά κλαδιά γυμνωμένα από πευκοβελόνες. Η εικόνα του κάθε δέντρου χωριστά είναι αυτή ενός, ψηλόλιγνου, αδύναμου και ασθενικού φυτού.

Τα αδύναμα πεύκα λυγίζουν κάτω από το βάρος τους. (φωτ. Στέφανος Α.)

Παλιότερα όταν είχε γίνει η φύτευσή τους, τα νεαρά τότε πευκάκια, είχαν φυτευτεί πολύ πυκνά. Σήμερα έχουν μεγαλώσει και ανταγωνίζονται έντονα μεταξύ τους για το φως του ήλιου και για τα λίγα θρεπτικά στοιχεία που βρίσκονται στο φτωχό χώμα. 

Εξ αιτίας αυτών των δυσκολιών, τα δέντρα δεν έχουν αρκετή ζωτικότητα με συνέπεια, η επιφάνεια του εδάφους να γεμίζει από πευκοβελόνες, ξερά κλαδάκια και κουκουνάρια. Η υπηρεσία πρασίνου του Δήμου παιδεύεται και ξοδεύεται (και όλοι οι δημότες μαζί) για να απομακρύνει τις πευκοβελόνες κάθε καλοκαίρι. Μήπως θα έπρεπε να αραιωθούν τα δέντρα έτσι ώστε όσα μείνουν να μεγαλώσουν κανονικά; Η ξυλεία που θα προκύψει μπορεί σίγουρα να χρησιμοποιηθεί αφού στεγνώσει φυσικά. 

Μπουγκανβίλια 4. Το κλάδεμα

Αυτό το φυτό έχει ένα ζήτημα με το όνομά του ... Οι περισσότεροι τη λένε, μπουκαμβίλια ή και βουκαμβίλια. Μάλλον αυτές οι ονομασίες τους φαίνονται πιο εξευγενισμένες από το βάρβαρο, μπουγκανβίλια. Πάντως τα αγκάθια της δεν είναι καθόλου εξευγενισμένα αλλά άγρια και αιχμηρά. Η παρουσία τους είναι μεγαλύτερη δυσκολία που θα αντιμετωπίσει όποιος πάει να την κλαδέψει. Γι' αυτό ακονίστε το κλαδευτήρι και βάλτε γάντια πριν ξεκινήστε. Προσωπικά μιλώντας (επειδή ξέρω ότι είμαι μάλλον άτσαλος), βάζω και ένα καπέλλο στο κεφάλι μου και αν δεν είχα έτσι κι αλλιώς γυαλιά, θα έβαζα και κάτι για να προστατεύσω τα μάτια μου.  

Μετά, με το κλαδευτήρι κόβουμε όποιο κλαδί έχει ανεπιθύμητη κατεύθυνση. Το βασικό που πρέπει να γνωρίζουμε είναι ότι λίγο πιο κάτω από εκεί που κόβουμε ένα κλαδί θα εμφανιστούν καινούργια. Αυτά θα αντικαταστήσουν ό,τι έφυγε και το καλοκαίρι θα γεμίσουν άνθη. 

Άρα άν έχουμε μια μπουγκανβίλια που «σκαρφαλώνει» πάνω σε έναν τοίχο δεν θα την κλαδέψουμε χαμηλά, γιατί θα αδειάσει από κλαδιά ο τοίχος, ενώ εμείς θέλουμε αυτά να μακρύνουν περισσότερο. Θα κόψουμε μόνον ό,τι ξεφεύγει από το γενικό σχήμα. 

Αν η μπουγκανβίλια μας καλύπτει μια μικρή πέργκολα, τότε θέλουμε να πυκνώσει η φυλλωσιά της και γι' αυτό θα κόψουμε τα κλαδιά της σε τέτοιο ύψος ώστε τα νέα κλαδιά που θα εμφανιστούν να γεμίσουν την επιφάνεια της πέργκολας. 

Δεν είναι εύκολο να περιγράψεις με λόγια το κλάδεμα ενός φυτού. Μάλιστα ακόμα και με εικόνες είναι δύσκολη η περιγραφή. Γι΄αυτό όποιος έχει απορίες, ας γράψει ένα σχόλιο πιο κάτω ή ας στείλει ένα μήνυμα. 

Υπάρχουν και άλλα αρθράκια σχετικά με τη μπουγκανβίλια. Για να τα δείτε, πατήστε: αντοχή στο κρύο, φύτευση, το όνομά της. 

Πίτα για κάκτους και Έκθεση

Τηρώντας την «παράδοση» των συλλόγων να κόβουν την πρωτοχρονιάτικη πίτα τους λίγο πριν τις Απόκριες, η ΕΕΚΑΠ (Ελληνική Εταιρεία Κάκτων και άλλων Παχυφύτων) θα κόψει τη βασιλόπιτα της την Κυριακή 24 Φεβρουαρίου, στις 11:00 στο κτήμα Συγγρού. Στην πραγματικότητα, θα υπάρχουν δύο βασιλόπιτες, μία για τα μέλη και μία για τους φίλους της Εταιρείας που θα βρεθούν εκεί. Έτσι δύο τυχεροί ή τυχερές, θα κερδίσουν μαζί με το φλουρί και από ένα «μεγάλο αγκαθωτό δώρο», όπως αναφέρει σχετική πρόσκληση. 

Παράλληλα θα γίνουν δύο ακόμη εκδηλώσεις: 

Έκθεση με τις περιζήτητες μορφές cristata, monstrosa και variegata από όλα τα γένη και είδη κάκτων και παχύφυτων, με φυτά που θα φέρουν μέλη της ΕΕΚΑΠ από τις προσωπικές συλλογές τους. 

Παρουσίαση σχετικά με ζητήματα καλλιέργειας των Κάκτων και Παχύφυτων από ομάδα έμπειρων μελών της ΕΕΚΑΠ , με έμφαση στις ερωτήσεις που θα θέσει το κοινό. Μερικά απ’ τα προτεινόμενα θέματα είναι: καλλιέργεια, μείγματα χώματος, αναπαραγωγή, ασθένειες, ταξινόμηση. 

Όλα αυτά θα γίνουν την Κυριακή 24 Φεβρουαρίου 2013, 11:00 - 15:00 στο Κτήμα Συγγρού (Κτήριο Βάσου Κριμπά), Κηφισίας 182 (φανάρι του ΚΑΤ). Μαρούσι Αττικής. 

Μαόνια

Μαόνια

Η μαόνια (Mahonia aquifolium) είναι ένας αειθαλής θάμνος που «καταφέρνει» να ανθίζει την εποχή που λίγα φυτά έχουν λουλούδια, δηλαδή το χειμώνα. Μια δεύτερη, χρήσιμη για κάποιους κήπους, ιδιότητά της είναι ότι μπορεί να ευδοκιμήσει σε σκιερές θέσεις. 
Φυτεύεται όλο το χρόνο, με λιγότερο ιδανικές περιόδους την καρδιά του χειμώνα και την καρδιά του καλοκαιριού. 
Καθώς μπορεί να γίνει 1,5 μ. ψηλή με λίγο μεγαλύτερη διάμετρο, δώστε της χώρο. Προτιμά εδάφη με καλή στράγγιση και δεν της αρέσει η ξηρασία. Όπως δεν της αρέσει και η ζέστη. Γι' αυτό αν ο κήπος σας είναι στη νότια Ελλάδα και μάλιστα στα πεδινά ή και τα παράλια, τότε ξεχάστε την. Εκεί, θα υποφέρει τους καλοκαιρινούς μήνες. 
Αν θελήσετε να την κλαδέψετε γιατί απλώθηκε πολύ ή γιατί δείχνει αραιή η φυλλωσιά της, κάντε το μετά την ανθοφορία της.    

Ελληνικός Κήπος

Από όλα τα βιβλία που έχουν γραφτεί στην ελληνική γλώσσα με θέμα τον κήπο, αυτό εδώ είναι μάλλον το κορυφαίο. Ίσως ήταν αναμενόμενο μια και γράφτηκε  από τον Γιάννη Σπαντιδάκη, έναν εκ των κορυφαίων ανθρώπων του πρασίνου στην Ελλάδα. 

Διάβασα τον Ελληνικό Κήπο όταν πρωτοβγήκε στα ράφια των βιβλιοπωλείων. Κάθε τόσο έψαχνα για κάτι στις σελίδες του, τώρα όμως έκανα μια συνολική επανάληψη. Και πάλι το διάβασα «μονορούφι». Και πάλι ανακάλυψα πράγματα που δεν τα είχα προσέξει στην αρχή. Μικρά «μυστικά» είναι σκόρπια στις σελίδες και στις λεζάντες των φωτογραφιών. Οι τελευταίες είναι ιδιαίτερα χρήσιμες, γιατί οι επιλογές του συγγραφέα δεν περιορίστηκαν σε εικόνες από εντυπωσιακά παρτέρια, φανταχτερά λουλούδια και «τουριστικά» τοπία, πήγαν πιο πέρα. Έδειξαν και τα άσχημα, τα λάθη, αυτά που πρέπει να αποφύγει κανείς. Φαντάζομαι την αμηχανία του εκδότη. Τον φαντάζομαι να λέει στον συγγραφέα: «Μα αυτά θα δείξουμε;»

Ίσως ο τίτλος Ελληνικός Κήπος, κάποιους να τους ξενίζει γιατί περιγράφει μια έννοια πολύ ευρεία, όμως ευρύ είναι και το περιεχόμενό του. Ξεκινάει από το περιβάλλον μέσα στο οποίο «γεννιέται» και «ζει» ο κήπος και φτάνει μέχρι τις σχέσεις μεταξύ ανθρώπων. Δηλαδή μεταξύ αυτού που ασχολείται με τη δημιουργία και τη συντήρηση ενός κήπου, και αυτού που τον ενδιαφέρει η χρήση του. Ειδικά αυτό το κομμάτι οι καινούργιοι επαγγελματίες της κηποτεχνίας θα το βρουν ιδιαίτερα χρήσιμο, ενώ είναι μάλλον διδακτικό για όσους πρόκειται να αναθέσουν μια κηποτεχνική εργασία σε κάποιον επαγγελματία. Κάπου στη μέση είναι ένα σωρό ζητήματα, «μικρές λεπτομέρειες» που κάνουν έναν κήπο να είναι προέκταση του καθιστικού και όχι ένα κλειστό σαλόνι, το οποίο επισκεπτόμαστε μόνον όταν «έρχεται κόσμος». Εκεί, σ’ αυτές τις μικρές λεπτομέρειες, δηλαδή στα χρώματα, στις μυρωδιές, στους ήχους του κήπου, στις γραμμές και τα μονοπάτια του, στο φως, στο χώμα και στο νερό του, εκεί είναι κρυμμένος ο διάβολος. Κι όποιος δεν τα προσέξει θα βγεί χαμένος. 

Ελληνικός Κήπος, Γιάννης Σπαντιδάκης, Εκδόσεις Σταμούλη. 

«Εσκασαν» τα ζουμπούλια

Τα ζουμπούλια που είχα βάλει στα βαζάκια πριν 1 1/2 μήνα περίπου, μόλις άνθισαν. Να τι έκανα: Γέμισα διάφορα βάζα με ελαφρόπετρα, αφού έβαλα μέσα και ένα κομματάκι κάρβουνο. Μετά, γέμισα με νερό το βάζο μέχρι εκεί που τέλειωνε η ελαφρόπετρα και από επάνω ακούμπησα έναν βολβό, χωρίς να ακουμπάει στο νερό. Μέχρι τώρα το μόνο που έκανα ήταν να συμπληρώνω όσο νερό «έφευγε».  

Υπάρχουν κάκτοι που αντέχουν στο κρύο

Λένε, «καλύτερα να σου βγει το μάτι παρά το όνομα». Αυτό έχει συμβεί στους κάκτους και τα παχύφυτα σε σχέση με το κρύο. Τους έχει βγει το όνομα ότι δεν αντέχουν στο κρύο. Η πραγματικότητα, τουλάχιστον στις ελληνικές κλιματικές συνθήκες, είναι κάπως διαφορετική. Υπάρχουν αρκετοί κάκτοι και παχύφυτα που μπορούν να αντέξουν χωρίς προβλήματα σε θερμοκρασίες χαμηλότερες από το 0 ℃. 

Φερόκακτος, Ferocactus sp. (φωτ. Τ.Α.)

Παχυσέρεος, Pachycereus pringlei (φωτ. Τ.Α.)

Μέχρι τους -2 ℃ αντέχουν διάφοροι φερόκακτοι, όπως οι, Ferocactus rectispinus, F. hystrix, F. stainesi και ο παχυσέρεος (Pachycereus pringlei).

Μέχρι τους -5 ℃  αντέχει ο πολύ δημοφιλής εχινόκακτος (Echinocactus grussonii), καθώς και διάφορα είδη και ποικιλίες οπούντιας όπως: Opundia microdasys, O. subulata, O. rufida και βέβαια η φραγκοσυκιά (Opundia ficus indica). Το επίσης πολύ διαδεδομένο Κερί (Cereus peruvianus) και ο λιγότερο διαδεδομένος Μυρτιλόκακτος (Myrtillocactus geometrizans). 

Σε πρώτο πλάνο δεξιά, ο εχινόκακτος, Echinocactus grussonii (φωτ. Τ.Α.) 

Οπούντια, Opuntia microdasys (φωτ. Τ.Α.)

Φραγκοσυκιά στην Κρήτη, Opuntia ficus indica (φωτ. Δ.Α.)

Κερί, Cereus peruvianus (φωτ. Τ.Α.)

Οταν το θερμόμετρο πέσει στους  -10 ℃, η καρνέγκια (Carnegia gigantea) και ο τριχοσέρεος (Trichocereus pasacana) δεν θα έχουν προβλήματα. Όμως οι πρωταθλητές του κρύου είναι ο αθάνατος (Agave americana) και οι διάφοροι συγγενείς του: η αγαύη της βασίλισας Βικτώριας (Agave victoria reginae), αγαύη νίγκρα (Agave nigra) και άλλες.   

Αθάνατος (Agave americana) στο Διομήδειο Βοτανικό Κήπο (φωτ. Τ.Α.)

Αγαύη της βασίλισας Βικτώριας, Agave Victora reginae (φωτ. Τ.Α.)

Αγαύη νίγκρα, Agave nigra (φωτ. Τ.Α.)

Ολα είναι φυτά που μπορεί κανείς να τα βρει σε κέντρα κήπου, καθώς παράγονται σε ελληνικά φυτώρια. Αν μάλιστα τα αγοράσει σε μικρό μέγεθος θα είναι και φτηνά.  

Πότισμα ορχιδέας

Πριν μερικές μέρες, είδα μία ορχιδέα φαλαίνοψη σε ένα φιλικό σπίτι. Ζωντανή αλλά σε κακή κατάσταση. Το φυτό ήταν εκεί 10-15 μέρες και βρίσκονταν ακόμη μέσα στην συσκευασία του, δηλαδή όπως το έφεραν από το ανθοπωλείο. Ήταν ακόμη τυλιγμένο με το σελοφάν του και το γλαστράκι βρίσκονταν μέσα σε ένα υπέροχο γυάλινο κασπό. Όμως το κασπό ήταν γεμάτο νερό και μόλις άνοιξα το σελοφάν ξέφυγε όλη η άσχημη μυρωδιά του «σάπιου νερού». Στο ανθοπωλείο όπου την είχαν πριν, κάποιος την πότισε γεμίζοντας το κασπό της με νερό. Αλλά μάλλον η φαλαίνοψη ήταν πολύ σκληρή για να πεθάνει. Πιο σκληρή κι απ' τον Μπρους Γουίλις.  

Φαλαίνοψη (φωτ. Τ.Α.)

Σε σχέση με άλλα φυτά ο τρόπος ποτίσματος της φαλαίνοψης έχει κάποιες ιδιαιτερότητες. Το καλύτερο πότισμα γίνεται με ψεκαστηράκι. Το γεμίζουμε με νερό απ' τη βρύση και ψεκάζουμε όλο το φυτό, δηλαδή φύλλα και άνθη, αν υπάρχουν, και μαζί τους το υπόστρωμα μέσα στο οποίο είναι φυτεμένη. Θα ξαναποτίσουμε όταν με την αφή καταλάβουμε ότι το υπόστρωμα δεν είναι νωπό. Σε καμία περίπτωση δεν πρέπει να βυθίζουμε το γλαστράκι της φαλαίνοψης μέσα στο νερό.